ถ้าพูดถึง ‘น่าน’ คุณจะนึกถึงอะไร ?
เมืองกำเนิดแม่น้ำน่าน 1 ใน 4 แม่น้ำสายสำคัญที่ไหลลงสู่แม่น้ำเจ้าพระยา เมืองแห่งวิถีชีวิตสุดสโลว์ไลฟ์ หรือเมืองที่มีธรรมชาติน่าเที่ยวอย่าง ‘ดอยเสมอดาว’
แต่ในอีกมุมหนึ่งน่านก็ได้ขึ้นชื่อว่าเป็นเมืองแห่งภูเขาหัวโล้น เป็นพื้นที่ที่ถูกสังคมตีตราว่ามีการบุกรุกทำลายป่า จากการปลูก ‘ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์’ เพื่อหาเลี้ยงชีพของเกษตรกร
“ตั้งแต่จำความได้ก็เห็นพ่อกับแม่ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เป็นดอยเลย เงินที่ได้จากการปลูกข้าวโพดเป็นเงินที่สามารถทำให้เราได้เรียนหนังสือ ถ้าไม่ทำอาชีพนี้ก็ไม่รู้จะได้เรียนไหม”
นิว-นิชธาวัลย์ มีอาจ ปัจจุบันอายุ 23 ปี เธอเกิดและเติบโตมาพร้อมกับวิถีชีวิตที่ครอบครัวปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เป็นอาชีพหลัก เงินทุกบาททุกสตางค์จากการขายข้าวโพดได้คือค่าเทอมของเธอ
“ตอนเด็กๆ เราก็จะได้ยินมาตลอดว่าบ้านเราเป็นภูเขาหัวโล้น ทำลายป่าต้นน้ำ ในใจเราก็คิดมาตลอดว่าจะทำอย่างไรให้ครอบครัวและคนในชุมชนมีทางเลือกในการทำเกษตรมากกว่านี้”
เมื่อครอบครัวถูกกล่าวหาว่าเป็นต้นเหตุของภูเขาหัวโล้นเธอเลือกที่จะแสวงหาโอกาสเพื่อศึกษาต่อในระดับปริญญาตรี สาขานวัตกรรมการจัดการเกษตร ด้วยความหวังที่ว่าจะได้นำเอาความรู้ด้านเกษตรกลับมาพัฒนาบ้านเกิด และสร้างทางเลือกในการทำเกษตรให้กับเกษตรกรในชุมชน เพื่อชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นและมีความสุขมากขึ้น
