“ปลูกข้าวโพดคือทางเลือกเดียว มันไม่มีทางเลือกอื่น เราต้องทำเพื่อความอยู่รอด”
ไร่ข้าวโพดสุดลูกหูลูกตา คือภาพที่ ชัยชนะ แซ้โซ้ง หรือ “ชัย” เด็กหนุ่มชาวม้งแห่งบ้านปางช้าง ต.พงษ์ อ.สันติสุข จ.น่าน วัย 23 ปี เห็นมาตั้งแต่เด็ก กว่า 100 ครอบครัว ในหมู่บ้านมีรายได้หลักมาจากการปลูกข้าวโพด โดยเฉพาะครอบครัวของชัยที่ปลูกข้าวโพดเป็นอันดับต้น ๆ ของหมู่บ้าน เพื่อนำเงินมาเลี้ยงดูครอบครัวทั้ง 11 ชีวิต
“ยิ่งปลูกมากเท่าไหร่ เราจะได้เงินมากเท่านั้น”
แต่ผลจากการปลูกข้าวโพดก็ทำให้พื้นที่ป่าถูกทำลาย เพราะต้องเผาป่า ใช้สารเคมี จนทำให้พื้นที่ป่าจำนวนมากแปรสภาพเป็นภูเขาหัวโล้น เมื่อดินเสื่อมก็ต้องยิ่งปลูกมาก ยิ่งปลูกมากก็ต้องใช้เงินลงทุนสูงขึ้น จนทำให้ต้องไปกู้หนี้ยืมสินมาลงทุน ในบางปีข้าวโพดราคาตกต่ำ ครอบครัวของชัยจึงเหลือรายได้จากการปลูกข้าวโพดที่ทำมาตลอดหลายเดือนเพียงแค่ 2,000 บาท สำหรับการเลี้ยงคนในครอบครัว 11ชีวิต
เมื่อข้าวโพดไม่ใช่คำตอบที่จะพาชีวิตของชัยและครอบครัวให้ดีขึ้น “ชัย” จึงพยายามมองหาโอกาสใหม่ ๆ นั่นก็คือการเลือกมองหาโอกาสทางการศึกษา เพื่อเรียนต่อในระดับปริญญาตรี ในสาขานวัตกรรมการจัดการเกษตร ที่สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์ เพราะเชื่อว่า ‘ความรู้คือคำตอบ’ ที่จะพัฒนาคุณภาพชีวิตครอบครัวให้ดีขึ้น ปัจจุบันชัยนำการเลี้ยงวัวมาทดแทนการปลูกข้าวโพด และกำลังกลายเป็นอาชีพใหม่ที่มั่นคงและยั่งยืนกว่า
