เพราะการเที่ยว คือ ‘ความหวัง’ ที่ทำให้คุณแม่อยากตื่นขึ้นมาในแต่ละวัน ใบเตย-รพิดา อัชชะกิจ ลูกสาววัย 41 ที่ดูแลคุณแม่ที่ป่วยด้วยโรคหลอดเลือดในสมองหรือสโตรกมานานกว่า 7 ปี จึงไม่ยอมให้ข้อจำกัดทางด้านร่างกายและความเจ็บป่วยมาเป็นอุปสรรคในการใช้ชีวิตที่เหลืออยู่ของเธอและแม่ การเดินทางท่องเที่ยวด้วยรถยนต์คู่ใจกลายมาเป็นกิจกรรมที่ทั้งคู่จะทำด้วยกันเสมอเมื่อมีโอกาส
“ ‘โลกเปลี่ยนเมื่อแม่ป่วย’ เกิดมาเพิ่งจะเข้าใจจริงๆ เพราะโลกทั้งใบที่เราเคยมีความฝัน เคยมีชีวิตอิสระ ไม่ต้องกังวลอะไร กลับเปลี่ยนไปชั่วข้ามคืน เมื่อรู้ว่าแม่ซึ่งเป็นไอดอลของเรา ที่ทั้งเก่ง ทั้งแกร่ง เป็นทั้งเพื่อนช้อปปิ้ง เป็นทั้งครูสอนเรื่องต่างๆ ในชีวิต กลับกลายเป็นผู้ป่วยติดเตียงเพียงชั่วข้ามคืน”
ใบเตย เล่าถึงคืนเปลี่ยนชีวิตในวันที่รู้ว่าแม่ป่วยเป็นสโตรก จนต้องกลายมาเป็น caregiver ดูแลแม่ซึ่งป่วยติดเตียง
‘เที่ยว’ บำบัดกาย บำบัดใจ
นาทีนั้นเราไม่มีเวลาเสียใจ เพราะเป็นการเปลี่ยนแปลงในชีวิตครั้งใหญ่ที่ถูกบังคับว่าต้องเข้มแข็งให้ได้เดี๋ยวนั้น ตอนแม่ป่วยในช่วง 3 เดือนแรก เราใช้การแพทย์ที่ดีที่สุด กายภาพทุกวิธี ใช้เครื่องมือทุกอย่างเพื่อฟื้นฟูแม่
ค่ารักษาก็เริ่มบานปลายขึ้นทุกวันๆ แต่สิ่งที่ได้กลับมาคือเราเห็นว่าแม่ไม่ตอบรับกับการรักษา
ในฐานะลูกที่อยู่กับเขามาตลอด เราสังเกตจากแววตาได้เลยว่าคุณแม่ไม่รู้จะมีชีวิตอยู่ต่อไปเพื่ออะไร จะทำกายภาพไปทำไมในเมื่อก็คงกลับมาเดินไม่ได้ กายภาพเพื่อกลับไปนอนที่เตียงให้ชีวิตจบไปวันๆ อย่างนั้นเหรอ ?
ตรงนั้นจึงเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้เตยตัดสินใจใช้การเดินทางเพื่อบำบัดแม่ ใช้การเดินทางเพื่อให้แม่เห็นว่าถ้าแม่ตั้งใจทำกายภาพ มีกำลังใจในการพยายามนั่งให้ได้ กินให้ได้ เราจะไปเที่ยวด้วยกัน ลูกจะเหนื่อยน้อยลง
เราจะสนุกด้วยกัน เรียกว่าใช้การเที่ยวมาทำให้แม่มีกำลังใจในการทำกายภาพ
ผู้หญิง วีลแชร์ และการเดินทาง
ย้อนกลับไปเมื่อ 7 ปีที่แล้ว พอคิดจะเดินทางไปเที่ยวกับแม่จริงๆ ไม่ใช่เรื่องง่ายเลย เพราะไม่ใช่ทุกที่ที่ออกแบบมาสำหรับคนใช้วีลแชร์หรือคนพิการ เริ่มตั้งแต่นาทีแรกที่จะพาแม่ออกจากบ้านก็ต้องคิดแล้วว่า จะไปตรงไหน มีทางลาดไหม มีห้องน้ำสำหรับวีลแชร์หรือเปล่า ร้านอาหารที่จะไปเราพาแม่ไปได้ไหม มีจุดไหนระหว่างทางที่สามารถจอดรถเพื่อขยับท่านั่งให้แม่ไม่เมื่อยได้หรือเปล่า
ต้องยอมรับเลยว่าการพาแม่เที่ยวแต่ละครั้งอุปสรรคเยอะมาก บางทีไปถึงแล้วพบว่าสถานที่นั้นไม่มีทางลาด ต้องผิดหวังกลับมาก็เยอะ
ที่ต้องคิดมากเป็นพิเศษก็เพราะว่าไม่อยากให้การเที่ยวของเราต้องไปทำให้คนอื่นลำบาก เราจะไปในที่ที่เราดูแลกันเองได้ ไม่อยากให้ใครต้องมานั่งคิดว่า แม่เป็นแบบนี้ยังจะพาออกมาลำบาก ทำไมไม่ให้นอนอยู่บ้าน
เราไม่อยากให้ร่างกายที่เปลี่ยนไป พรากชีวิตที่เหลืออยู่ของเขาไปทั้งชีวิต
‘ความปลอดภัย’ ต้องมาเป็นอันดับหนึ่ง
สำหรับการไปเที่ยวในแต่ละครั้ง ความปลอดภัยเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะเราเป็นผู้หญิงกับคนแก่ที่ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ ดังนั้นเราจะต้องปลอดภัยเพื่อจะได้ดูแลแม่ และแม่เองก็ต้องไม่เป็นอันตรายในการออกมาเที่ยวกับเรา
สำหรับเตย โจทย์ใหญ่คือการหาจุดจอดรถเพื่อขยับท่าทางให้แม่ เพราะแม่ขยับร่างกายเองไม่ได้ ถ้าไม่คอยจอดรถขยับท่านั่งให้ ก็จะเกิดการกดทับทำให้แม่ไม่สบายตัว
การหาจุดพักรถที่ปลอดภัยในการเดินทางเป็นเรื่องจำเป็น ไม่ใช่ว่าจะจอดรถที่ไหนก็ได้ เพราะเราเป็นผู้หญิง ไปจอดตามข้างทางเราก็ไม่มั่นใจว่าจะมีรถมาชนเราไหม ไปจอดในที่ที่ไม่มีคน ถ้าจังหวะที่ลงจากรถเกิดเหตุไม่คาดฝัน ลำพังผู้หญิง 2 คน ก็ไม่น่าจะสู้ใครได้
จุดจอดรถที่ปลอดภัยที่สุดสำหรับเราก็คือปั๊มน้ำมัน ซึ่ง 7 ปีที่ผ่านมา พีทีที สเตชั่น เป็นที่ที่ไว้ใจได้เสมอ เพราะคนใช้บริการเยอะ เมื่อมีคนเยอะก็แปลว่าจุดที่เราจอดรถจะไม่เปลี่ยว และถึงแม้ว่าเราจะเป็นคนที่เดินทางบ่อย ท่องเที่ยวตลอด แต่เวลารถเสียเราจะไม่ค่อยมีความรู้เรื่องนี้ การมี จุดช่วยเหลือเพื่อนเดินทาง ของพีทีที สเตชั่น ช่วยให้เราอุ่นใจ โดยเฉพาะในช่วงเวลากลางคืนที่รถเกิดปัญหาแล้วหาร้านซ่อมไม่ได้ หรือถ้าบาดเจ็บเล็กน้อยในระหว่างการเดินทาง เราสามารถขอความช่วยเหลือเบื้องต้นจากพนักงานได้เลย
จุดพักรถที่ออกแบบมาเพื่อทุกคน
เวลาจอดรถขยับตัวให้คุณแม่ เราก็อยากให้คุณแม่เข้าห้องน้ำด้วย เพราะฉะนั้นจะแวะที่ไหนก็ต้องมีห้องน้ำที่ใช้งานได้จริงสำหรับคนพิการ และตั้งแต่เดินทางมาก็ไม่เคยผิดหวังกับพีทีที สเตชั่น ต่อให้ไม่ใหม่ หรือไม่ใหญ่ แต่ทุกที่จะมีห้องน้ำสะอาด มีทางลาด มีพื้นที่สำหรับผู้หญิงและผู้พิการ ทำให้เราทำธุระส่วนตัวได้ง่ายขึ้น ไม่ต้องกังวลว่าจะเกะกะใคร ห้องน้ำกว้าง ระดับของอ่างล้างมือ หรือชักโครกก็ออกแบบมาเพื่อผู้พิการ รวมถึงมีการติดสัญญาณขอความช่วยเหลือกรณีเกิดเหตุฉุกเฉินในห้องน้ำไว้ด้วย
สำหรับตัวเตยเอง การมีห้องน้ำสะอาดระหว่างการเดินทาง มันคือการทำให้ตัวเองปลอดภัยจากโรคติดเชื้อ เพราะผู้หญิงจะติดเชื้อได้ง่ายหากสุขลักษณะอนามัยไม่ดี ส่วนคุณแม่ การมีห้องน้ำที่ใช้งานได้จริง ทำให้เราในฐานะคนดูแลก็สะดวกสบายขึ้นมาก
ที่สำคัญคือห้องน้ำที่ปลอดภัยทำให้เรากังวลใจน้อยลง เพราะเตยเคยเจอเหตุการณ์ที่มีคนพยายามแอบถ่ายภาพในห้องน้ำ จากนั้นก็กลัวและท่องเอาไว้ในใจเลยว่า ถ้าไม่ปลอดภัยจะไม่แวะ
ร้านอาหารคือโจทย์ที่ยากที่สุดของการใช้วีลแชร์ เพราะส่วนมากจะไม่มีทางลาด และก็ไม่ใช่ทุกครั้งที่เราจะยกแม่ได้ หลายครั้งเราเลยจะมาจบที่พีทีที สเตชั่น เพราะมีอาหารหลากหลาย มีทางลาดเชื่อมถึงกันในทุกพื้นที่ ให้เราสามารถพาแม่เข้าไปในร้านด้วยได้ หรือจะซื้อเข้ามานั่งกินในรถกับแม่ก็สะดวก
ท่องเที่ยวบำบัด เจอประสบการณ์ใหม่ กระตุ้นความทรงจำในอดีต
นอกจากจะพาแม่ไปตื่นเต้นกับที่ใหม่ๆ ไม่ว่าจะพาไปทะเล พาไปวิ่ง (เตยเป็นนักวิ่งที่มักจะพาคุณแม่นั่งวีลแชร์ไปวิ่งด้วยกันในรายการต่างๆ) สิ่งสำคัญอีกอย่างหนึ่งคือเรามักจะพาแม่ไปในที่ที่แม่มีความทรงจำร่วมด้วย เพราะสมองในส่วนนั้นของคุณแม่ไม่ได้ถูกทำลาย เวลาที่แม่ไปเห็นอะไรที่เป็นเรื่องราวในอดีต ที่เชื่อมโยงกับประสบการณ์ของเขา มันจะช่วยกระตุ้นการสื่อสาร เขาจะพยายามคุยกับเรา เพราะสมัยก่อนแม่ชอบท่องเที่ยวมากๆ
อย่างบางทีเราแวะร้านไทยเด็ด ร้านขายของฝากของ พีทีที สเตชั่น ที่มีสินค้าจากชุมชนหรือผลผลิตในท้องถิ่น คุณแม่เห็นเครื่องจักสาน เห็นปลาตะเพียน เขาก็จะจำได้ เหมือนได้ย้อนความทรงจำ ซึ่งทุกการซื้อสินค้าในร้านไทยเด็ด ก็เท่ากับเราได้ช่วยวิสาหกิจชุมชนให้มีรายได้เพิ่มเติม และเข้าถึงสินค้าชุมชนได้ง่ายขึ้น เพราะเขามีสินค้าชุมชนทั่วไทยเลย คุณแม่ก็ดีใจที่เขาได้มีส่วนร่วมในการสนับสนุนสินค้าดีๆ
หรือที่พีทีที สเตชั่น บางสาขาก็มีโครงการพื้นที่ปันสุข ที่เปิดพื้นที่ให้เกษตรกรเข้ามาขายสินค้าเกษตรที่กำลังราคาตกต่ำหรือผลผลิตล้นตลาด ทางเตยและคุณแม่เจอตอนเดินทางไปไหนก็จะแวะซื้อ ช่วยอุดหนุนตลอด และเราก็ได้สินค้าเกษตรที่สดส่งตรงจากชาวสวนเลย
การพาแม่ออกไปเดินทางไม่ได้แค่เป็นการไปเที่ยว เรายังได้ชวนคุยเพื่อกระตุ้นให้เขาได้พูด
สิ่งที่ภูมิใจที่สุดของคนเป็นลูกก็คือคุณแม่อาการดีขึ้น จากที่พูดไม่ได้เลยสักประโยค ตอนนี้เริ่มสื่อสารได้ ร่างกายฟื้นตัวขึ้นอย่างเห็นได้ชัด คุณหมอจะชมทุกครั้งว่าคุณยายดูสดใสขึ้น เก่งขึ้นทุกวัน แค่นี้ลูกอย่างเราก็มีความสุขแล้ว
ช่วงหยุดยาวที่จะถึงนี้ หรือใครมีแพลนเดินทางไปเที่ยว ไปทำงาน ก็แวะเติมเต็มทุกความสุขให้กันได้ ที่ พีทีที สเตชั่น เสมอเลยนะ 
