อย่าว่าแต่ผู้สูงวัยจะลื่นล้มเลย แทบทุกคนในบ้าน ถ้าไม่ระวังแล้วเหยียบลงเต็มๆ แรง ก็ต้องมีสะดุดลื่นล้มเพราะเจ้าพรมเช็ดเท้า DIY จากเสื้อผ้าเก่า ที่เสียดายไม่กล้าทิ้งนี้ได้เหมือนกัน
มนุษย์ต่างวัยชวนไปส่องว่าบ้านไหนบ้าง ที่ยังเสียดายเสื้อผ้าเก่าๆ ไม่ยอมทิ้งแล้วนำไป DIY แบบที่ไม่ได้คิดอะไรเลย แค่พับครึ่งแล้วนำมาใช้เป็นพรมเช็ดเท้าวางหน้าห้องน้ำ ห้องนอน หรือห้องครัว ถ้าบ้านคุณยังทำแบบนี้อยู่อยากชวนให้ทบทวนใหม่ตั้งแต่ตอนที่ยังไม่มีใครเป็นอะไร เพราะนั่นอาจจะเป็นสาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุลื่นล้มในบ้านที่อาจส่งผลร้ายจนคุณคาดไม่ถึงก็ได้
ยิ่งอายุมาก ยิ่งลื่นล้มง่าย
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข รายงานสถิติของผู้สูงวัยปี 2563 ที่น่าเป็นห่วงเกี่ยวกับอุบัติเหตุการหกล้มที่เกิดขึ้น ปีละ 3 ล้านราย บาดเจ็บปีละ 6 แสนราย และมีผู้เสียชีวิตเฉลี่ยแล้ววันละ 4 ราย โดยสาเหตุมาจากการสะดุดล้มเป็นเหตุให้ผู้สูงอายุเจ็บป่วยจนอาจก่อให้เกิดความพิการ ทุพพลภาพ และอาจรุนแรงจนกระทั่งเสียชีวิตได้ โดยข้อมูลระบุว่า การพลัดตกหกล้มกว่าร้อยละ 80 เกิดภายในบ้าน จุดเสี่ยงคือบริเวณห้องน้ำ ห้องนอน แล้วยังมีเรื่องใกล้ตัวที่ไม่อาจมองข้ามอีกหนึ่งเรื่อง คือผ้าขี้ริ้วที่มาจากเสื้อผ้าเก่า
ผ้าเช็ดเท้า ทำจากเสื้อผ้าเก่า ควรเลิก!
หลายบ้านติดนิสัยความเคยชิน เสียดายเสื้อผ้าเก่าๆ ไม่ยอมทิ้ง เอามาทำผ้าขีริ้วใช้งานต่อได้ แต่ที่มากกว่านั้นคือนำเอาเสื้อผ้าเก่าเหล่านั้นมาทำเป็นพรมเช็ดเท้า ซึ่งเป็นการใช้งานที่ผิดประเภทและอาจนำมาซึ่งอุบัติเหตุภายในบ้าน เพราะด้วยลักษณะของผ้าที่เนื้อละเอียด ลื่น ขนาดไม่เท่ากัน ไม่เป็นผืนแผ่นเดียว ถูกพับหลายชั้น ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุสะดุดหกล้มได้
ศ.นพ.ประเสริฐ อัสสันตชัย สมาคมพฤฒาวิทยาและเวชศาสตร์ผู้สูงอายุไทย โรงพยาบาลราชวิถี ได้ให้ข้อมูลไว้ว่า ยิ่งผู้สูงอายุมีอายุมากเท่าไร ก็ยิ่งมีโอกาสหกล้มมากขึ้นเท่านั้น เนื่องจากสุขภาพร่างกายมีการเสื่อมถอยแม้เผชิญกับอุบัติเหตุเพียงเล็กน้อยเขาก็ไม่สามารถทรงตัวอยู่ได้ ยิ่งอยู่ในบ้านกลับยิ่งต้องระวัง เพราะสาเหตุที่ทำให้สะดุดลื่นล้มส่วนใหญ่ก็อยู่ในบ้านทั้งนั้น เช่น พื้นห้องน้ำที่เปียก จุดเชื่อมต่อระหว่างห้องที่อยู่คนละในระดับกัน ธรณีประตู สายไฟ แม้แต่สัตว์เลี้ยง เช่น สุนัข แมว ที่อาศัยอยู่ในบริเวณบ้านก็เสี่ยงสะดุดล้มได้ รวมถึงสิ่งของเกะกะบนพื้นที่วางไม่ถูกที่ แม้กระทั่งผ้าขี้ริ้วหรือพรมเช็ดเท้าที่วางที่บนพื้นอยู่แล้วยังเป็นสาเหตุที่ทำให้ผู้สูงวัยสะดุดล้มสูงเป็นอันดับต้นๆ เลย
ทำไมผู้สูงวัยต้องระวังการหกล้ม นั่นเพราะว่าอาจก่อให้เกิดการบาดเจ็บที่รุนแรง เช่นกระดูกหัก ภาวะเลือดคั่งในสมอง หรืออาจกำลังบ่งบอกถึงโรคร้ายที่อาจซ่อนเร้นอยู่ซึ่งเป็นสาเหตุที่ผู้สูงวัยสะดุดล้มโดยที่ตัวผู้สูงวัยหรือญาติของคนไข้เองไม่ทราบ เช่น กลุ่มโรคในระบบไหลเวียนเลือด หรือที่ร้ายแรงเช่น โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด กลุ่มโรคประสาทต่างๆ ทำให้สุดท้ายเป็นภาระต่อญาติผู้ดูแลและสังคม ทำให้สูญเสียทั้งด้านการเงิน สุขภาพ และเวลาทั้งของผู้สูงอายุเองและญาติที่ต้องมาดูแลด้วย
แล้วพรมเช็ดเท้าแบบไหนกันที่เหมาะสมกับผู้สูงวัย
กรมควบคุมโรคให้คำแนะนำว่า ควรใช้เป็นแผ่นหนาผืนเดียวกัน ไม่ควรนำเสื้อผ้ามาเป็นที่เช็ดเท้า และข้อมูลเพิ่มเติมจากรีวิวของผู้ที่ใช้งานจริงที่บ้านมีผู้สูงวัยต้องดูแล หลายคนแนะนำให้เลือกพรมเช็ดเท้าที่มีคุณสมบัติยึดเกาะพื้นได้ดีกันลื่นได้เพื่อลดการขยับหนีเมื่อใช้งาน ซึมซับและอุ้มน้ำได้มาก รวมถึงต้องแห้งเร็ว และมีความทนทานสูง เนื่องจากหากขาดหรือเสียหายบางส่วนอาจส่งผลให้สะดุดล้มได้ แม้พรมเช็ดเท้าจะเป็นเพียงชิ้นส่วนเล็กๆ ในบ้าน แต่ก็ไม่อาจมองข้ามไปได้ จะดีกว่าไหมถ้าคุณจะใส่ใจทุกรายละเอียดไม่ว่าเล็กหรือใหญ่ ปรับสภาพแวดล้อมให้เหมาะกับผู้สูงวัย ลดอุบัติเหตุ ลดการพึ่งพา ให้ท่านสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปลอดภัย และมีความสุขที่สุดได้
หมายเหตุ: ผู้สูงอายุควรเข้ารับการตรวจประเมินความเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้มปีละ 1 ครั้ง โดยสามารถเข้ารับบริการที่สถานพยาบาลใกล้บ้านทุกแห่ง เพื่อทราบความเสี่ยงของตนเอง และสามารถรับบริการข้อมูลข่าวสารความรู้ต่างๆ ที่จำเป็นต่อผู้สูงอายุได้ที่ Facebook กองป้องกันการบาดเจ็บ สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่หมายเลข 0 2590 3955 หรือสายด่วนกรมควบคุมโรค โทร. 1422
ขอบคุณข้อมูลจาก
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
หน่วยปฏิบัติการวิจัยสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ และคนพิการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
บทความ หกล้มในผู้สูงอายุ โดย ศ.นพ.ประเสริฐ อัสสันตชัย สมาคมพฤฒาวิทยาและเวชศาสตร์ผู้สูงอายุไทย โรงพยาบาลราชวิถี
